Rehber Köpek Nedir?

Görme Engellilerin Rehberi Kahraman Köpekler

Tüm Dünya üzerinde doğuştan görme engelli ya da kaza sonrasında görme engeli yaşayan milyonlarca insan mevcuttur. Görme engelliler için özel bir misyon ile kurulan Rehber Köpekler Derneği, gözleri görmeyen ve yol iz giderken yanlış yola sapmamak için bu kahraman köpeklere eğitimler veriyor.

Rehber Köpek Nedir?

Rehber Köpekler, gözleri görmeyen insanlar için engellere takılmadan bir yerden başka bir yere gitmek için kılavuzluk etmek amacıyla eğitilmiş köpeklere denilmektedir. Bu esnada gözleri görmeyen kişi, nereye nasıl gideceğinden rehber köpeği sorumludur. Köpeğin sahibine ömürlük dostluğu sayesinde engeller ortadan kalkmaktadır.

Rehber Köpeklerin Tarihçesi

1. Dünya Savaşında gözlerini kaybetmiş gazilerin hareketleri, ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 1927 tarihinde dört bin Alman gazi için rehber köpek kullanılmaya başlanmıştır. O tarihlerde ülkelerde ekonominin kötü olması sebebiyle birçok okul kapanmak zorunda kalmıştır. Maddi durumun yetersizliği ve ihtiyaçların önüne geçmek amacıyla bazı bağışlar yapılarak 1929 tarihinde Amerika’da ilk rehber köpek okulu açılmıştır. Bu okul sonrasında ülke çağında rehber köpek yetiştiriciliği yayılmaya başlanmıştır. Köpek okullarının mama ve yemek ihtiyaçlarını gönüllü vakıflar sağlamaktadır. Birçok ülke bu şekilde yetiştiriciliğe devam etmiş ve gönüllülük esas olmuştur. Şu anda birçok ülkede hatta Türkiye’de rehber köpek okulu bulunmaktadır.

Rehber Köpek Eğitimi

Onlar birer kahraman aslında, hem yol gösterici hem görme engelli bireylerin hayatını kolaylaştıran en yakın dostudur. Bu özellikleri ile bu derneğin insan hayatına katkısı oldukça fazladır. Türkiye’de pek bilinmeyen bu dernek sayesinde özel seçilen yavru rehber köpek adayları 1 – 2 sene boyunca gönüllü aileler tarafından temel eğitimlerini alıyor. Daha sonra ise görme engelli bireyler ile eşleştiriliyor. Rehber köpek cinsi seçiminde safkan alman çoban köpeği – kurdu, labrador, golden retriever karması ve labrador köpek cinsi rehber köpeği konumunda en uygun köpek cinsi olarak kabul edilmiştir.

Rehber köpeği eğitimi 3 aşamada yapılmaktadır.

1- Uygun cinslerin çiftleştirilmesi sonucu yeni köpeklerin üretimi,

2-) Yavru köpeğin yetiştirilmesi

3-) Yetişkinliğe ramak kalan köpeğin eğiticisi tarafından yetiştirilmesi – eğitilmesi.

Yavru rehber köpekler, 8 haftalık olduktan sonra annelerinin yanından ayrılarak gönüllü köpek yavrusu yetiştirmek isteyen aileye veriliyor. Gönüllü ailenin himayesi altında olan yavru köpekler her türlü ortama girmektedir, kalabalık ve gürültülü ortamlara alıştırılmaktadır. Eğitmenler gönüllü aileye uyması gerekenleri ve yapılması gerekenleri tek tek yazılı şekilde bildiriyor. Gönüllü aile tarafından yetiştirilmeye başlanan rehber köpekler, temel eğitimlerini aldıktan birkaç ay sonra eğiticileri tarafından kontrol edilmektedir. Temel eğitimleri başarıyla tamamlayan rehber köpeğe, kaldırımda yürü, otur ve yat gibi emirlere uyması öğretiliyor. Bu eğitimler kalabalık ve gürültülü alanlarda veriliyor, binlerce ses olsa bile rehber köpek sadece sahibinin emirlerine uymak zorundadır.

Bu aşamaları başarıyla geçen rehber köpekler, eğiticileri ile rehber köpek okuluna gelerek üç ila dört ay arasında bir eğitimden daha geçmektedir.

Rehber köpek okullarında son aşama olarak şu beceriler öğretilmektedir:

• Sahiplerinin hiçbir engele takılmaması. Seyahat ederken ya da yolda yürürken rehberlik etmesi,
• Gece kulübü, otobüs, avm, süpermarket bar gibi ortamlarda sahiplerine rehberlik etmek,
• Dikkatini dağıtacak şeylerden kaçınmak (kedi, yemek, köpekler gibi),
• Merdiven sonunda ve kaldırımın bittiği yerlerde “ileri”, geri” , “yürü, “dur” gibi emirlere harfiyen uymak,
• Sahiplerinin geçemeyeceği yerleri önceden görerek başka bir yerden yürümeyi öğrenmesi,
• Evin giriş alanına kadar sahibini yönlendirmek

Gibi becerileri titizlikle öğrenerek rehber köpek olurlar.